Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội

Lòng tin và lí trí con người. Đức Trinh Nữ Maria – Đấng Vô nhiễm nguyên tội là một trong bốn tín điều quan trọng được dành riêng cho Đức Maria. Giáo hội tuyên xưng lòng tin của mình vào bốn đặc ân cao cả mà Thiên Chúa đã tặng ban cho Đức Mẹ : Mẹ Thiên Chúa, Mẹ trọn đời đồng trinh, Mẹ vô nhiễm nguyên tội và Mẹ hồn xác lên trời. Cả bốn đặc ân hay bốn tín điều này đều vượt xa, vượt quá trí hiểu của con người và khiến cho nhiều người vấp ngã. Những cuộc tranh luận suốt dòng lịch sử về các tín điều này càng minh chứng cho chúng ta thấy rõ những gì Giáo hội tuyên tín, dựa vào ánh sáng mặc khải của Thiên Chúa, luôn thách thức lòng tin của mỗi người chúng ta. Hôm nay, mừng lễ Đức Maria Vô nhiễm nguyên tội, chúng ta được mời gọi dừng lại nơi tín điều này để khám phá lại lòng tin của mình vào Đức Trinh Nữ Maria, người Mẹ dấu yêu của chúng ta.

Với bài đọc thứ nhất, Lời Chúa vén mở cho chúng ta về nguồn gốc của tội nguyên tổ cùng với hệ lụy của nó. Đồng thời, Lời Chúa cũng hé lộ cho chúng ta về ân sủng lạ lùng Thiên Chúa sẽ trao ban cho con người để giải thoát họ khỏi tội lỗi nguy hiểm này. Kinh thánh dùng một hình ảnh vô cùng sống động để miêu tả về tội nguyên tổ đó là con người giơ tay hái và ăn trái cấm của Thiên Chúa, sau khi đã nghe con rắn dụ dỗ ngon ngọt. Qua hình ảnh này, chúng ta thấy được phần nào nguồn gốc làm phát sinh tội nguyên tổ được khởi đi từ ước muốn và sự lựa chọn tự do của con người. Thiên Chúa ban cho tổ tông loài người quyền tự do đó khi tuyên bố ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa truyền lệnh cho con người rằng: “Hết mọi trái cây trong vườn, ngươi cứ ăn;17 nhưng trái của cây cho biết điều thiện điều ác, thì ngươi không được ăn, vì ngày nào ngươi ăn, chắc chắn ngươi sẽ phải chết.”. Như vậy, vì quyền tự do cao cả của con người Thiên Chúa đã dám đi vào trong cuộc phiêu lưu mạo hiểm này. Đồng thời con người cũng đã sử dụng quyền tự do đó để chống lại lệnh truyền của Thiên Chúa.

Nhưng sự chống đối của con người không đơn thuần chỉ khởi đi từ chọn lựa riêng của con người mà còn có một tác nhân khác nữa đó là con rắn, biểu tượng của Sa tan. Chính người phụ nữ đã vì nhẹ dạ cả tin mà mắc vào cạm bẫy của con rắn.

• Ân sủng và tội lỗi
• Ân sủng và tự do
• Mầu nhiệm tội nguyên tổ trong thế giới hôm nay.

Hôm nay, chúng ta hân hoan mừng lễ Đức Trinh Nữ Maria vô nhiễm nguyên tội. Cùng với Mẹ chúng ta dâng lời cảm tạ tri ân Thiên Chúa vì Hồng ân cao quý vô giá này. Đồng thời, chúng ta cũng được mời gọi khám phá lại mầu nhiệm tội lỗi này trong con người và thế giới hôm nay để làm sao có thể thoát ra khỏi vòng kiềm tỏa của nó như Mẹ của chúng ta.

Quả thật, một trong những mầu nhiệm khó hiểu, gây nhiều tranh cãi nơi con người đó là tội lỗi; nhất là tội tổ tông hay còn gọi là tội nguyên tổ. Theo thông lệ chúng ta hiểu rằng tội là kết quả hay hệ lụy tất yếu của việc người ta vi phạm luật cấm hay một lệnh truyền nào đó đã được ban hành. Chẳng hạn luật cấm giết người thì bất cứ ai giết người đều là những tội nhân. Tội nguyên tổ cũng không đi ra ngoài quỹ đạo này.
Kinh thánh cho thấy rõ tội nguyên tổ là tội đầu tiên mà những con người đầu tiên đã vi phạm khi chống lại lệnh truyền của Thiên Chúa là không được hái những trái cây biết lành, biết dữ ở giữa vườn. Tổ tông loài người được Thiên Chúa cho biết trước lệnh truyền đó. Nhưng họ đã bất tuân lệnh của Ngài mà đã giơ tay hái những trái cấm đó và ăn. Họ đã phạm tội.

Tại sao dù đã biết trước lệnh cấm của Thiên Chúa mà con người vẫn sa ngã? Trái cấm là cái gì mà có khả năng lôi kéo con người dám chống cả lệnh truyền của Thiên Chúa? Những bí mật này, Kinh thánh dần dần hé lộ cho chúng ta. Rõ ràng, trái cấm chỉ là hình ảnh, là biểu tượng về một thực tại vô cùng sâu thẳm mà ta có thể khám phá mỗi ngày.

Trước hết, trái cấm ấy chính là những trái của cây cho biết điều thiện điều ác. Lẽ ra những trái cây này đáng ăn mới đúng, vì chúng giúp cho người ta biết điều thiện để làm và điều ác để tránh. Vậy sao Thiên Chúa lại cấm? Chẳng lẽ Thiên Chúa lại không muốn cho con người biết làm lành lánh dữ sao? Có lẽ không phải như vậy. Thiên Chúa là Đấng tốt lành thì làm sao Ngài lại tự phản bội lại chính mình được nếu Ngài ích kỷ như vậy. Chắc là cây biết lành, biết ác này mang một ý nghĩa tiềm ẩn khác.

Một số người cho rằng duy chỉ một mình Thiên Chúa là Đấng toàn tri biết rõ điều Thiện điều ác. Khi con người giơ tay hái trái cấm để ăn cũng là lúc con người mong cho mình được giống như Thiên Chúa, được bằng như Thiên Chúa. Con người đã thật sự muốn trở thành Chúa của mình và tự cho mình cái quyền làm Chúa đó. Thiên Chúa tốt lành muốn thông ban cho con người tất cả. Nhưng con người vốn dĩ là một tạo vật nên có những khả năng giới hạn nhất định của nó. Thiên Chúa có thông chia tất cả nhưng con người không thể hàm chứa được tất cả. Nếu họ hàm chứa được tất cả thì họ đã là Thiên Chúa rồi. Như vậy, tội mà nguyên tổ loài người đã vấp ngã không gì khác hơn ngoài tội muốn loại bỏ quyền tối thượng của Thiên Chúa trên cuộc đời mình bằng cách tìm mọi cách làm cho mình trở thành chính Thiên Chúa.

Lòng tin và lí trí. Câu nói của Kierkegaard một triết gia và thần học gia người Đan mạch “Lòng tin chính là lí trí bị đóng đinh” hay Tin là tự đóng đinh lí trí vậy. Lòng tin là sự đón nhận những chân lý mạc khải của Thiên Chúa mà lí trí con người không sao đạt thấu được”. Lòng tin là sự sát tế của lí trí.

• Tội nguyên tổ và Đức Maria : tội nguyên tổ thực chất là tội gì? Tại sao Đức Maria được đặc ân khỏi tội nguyên tổ? Chúng ta được thoát khỏi tội nguyên tổ nhờ ai và bằng cách nào? Những hệ lụy của tội nguyên tổ vẫn tồn đọng nơi ta?