Với muôn vàn tước hiệu Giáo Hội và nhân loại dành cho Đức Mẹ, danh hiệu nào cũng đẹp, danh hiệu nào cũng quí, cũng cao vời. Maria nói lên tất cả. Maria bao hàm mọi ý nghĩa cao sâu. Viết về Mẹ, nói về Mẹ quả thực không có ngôn ngữ nào, không có bút pháp nào có thể diễn tả hết về Mẹ, có thể lột hết ý nghĩa cao sâu của danh từ Mẹ. “ Lòng Mẹ bao la như biển Thái Bình…, nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra”, ngôn từ con người và nhân loại chỉ có thể nói lên được như thế. Đó là Mẹ trần gian, Mẹ trên trời, Mẹ thiêng liêng còn cao quí hơn gấp bội.
Danh hiệu mà Hội Thánh và nhân loại qua bao nhiêu thời đại tuyên xưng, ca ngợi Mẹ, như muốn nhắc nhở con cái Mẹ trên khắp mặt đất này : “ Danh Thánh của Mẹ luôn làm cho con người ngây ngất, say mê vì Mẹ luôn ở bên con người, Mẹ yêu thương con người, Mẹ ở đâu Chúa cũng ở đó và ngược lại “.
Trong Cựu Ước danh hiệu Maria theo tiếng Do Thái là Myriam; tiếng Aram là Maryam. Tân ước tiếng Maria theo Hy Lạp được dịch là Maria. Ngoài Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Chúa Giêsu, còn tám vị khác trong Thánh Kinh cũng mang tên Maria (xem Xh 15, 20-21; Ds 12; 1 Sb 4, 17; Lc 8, 2; Lc 10, 38-42; Mc 15, 40-47; Ga 9, 25; Cvtđ 12, 12; Rm 16, 6 ).
Theo A. Buy-ô-nô, người ta đã gán cho danh hiệu Maria hơn bảy mươi ý nghĩa hầu hết dựa trên tâm tình đạo đức. Trong số đó có hai ý nghĩa hầu như được nhiều người công giáo chấp nhận nhất. Ý nghĩa thứ nhất theo thánh Giêrônimô giải thích từ Maria xuất phát từ danh từ Hy Bá “ Yam “ nghĩa là biển, từ đó sinh ra từ” stilla maris “ nghĩa là “ giọt nước biển”, tượng trưng cho Chúa. Một nhà sao chép Thánh Kinh đã viết sai cụm từ này thành “ Stella maris “ có nghĩa là “ sao biển “. Ý nghĩa này rất được ưa chuộng và đưa vào văn chương Thánh Mẫu qua ca khúc:” Ave Maris stella “.
Ý nghĩa thứ hai cũng do công của thánh Giêrônimô. Thánh nhân đề nghị ý nhĩa này dựa trên từ” mar” trong tiếng Aram có nghĩa là “ Chúa”, đúng ra hình chữ này chính xác phải là” marta”. Giải thích này được chấp nhận rộng rãi và trở thành một tước hiệu quen thuộc của Đức Mẹ trong các ngôn ngữ hiện đại với ý nghĩa:” quý bà “, tiếng Ý là “ Madonna “, tiếng Pháp “ Notre Dame”, tiếng Anh là “ Our Lady “…
Tuy nhiên, sau này nhờ nhiều khai quật và khám phá của các nhà khảo cổ học về Kinh Thánh, người ta thấy danh xưng” mrym “ có liên quan nhất tới từ Maria. Danh xưng này phát sinh từ động từ” rwm” có nghĩa là “ cao “ hay “ cao trọng “, tức là” được khen ngợi “ hay “ uy nghi “. Vì Đức Mẹ là Đấng “ đáng ca ngợi “, Đấng rất thánh. Ý nghĩa sau cùng này dường như phù hợp với thánh danh Maria nhất.
Lễ kính thánh danh Maria bắt đầu từ Tây Ban Nha và được Giáo Hội chuẩn nhận vào năm 1513. Đức Giáo Hoàng Innocentê XI đã cho phổ biến này trên khắp cùng thế giới năm 1683 để cảm tạ tri ân Đức Mẹ, kỷ niệm biến cố vua Ba Lan John Soboeski đánh bại quân Thổ Nhĩ Kỳ vây hãm thành Viênna và đe dọa các nước Tây Phương. Lễ này được cử hành chính vào 12/9 mỗi năm là ngày kỷ niệm chiến thắng nói trên.
Lạy Mẹ Maria trong cuộc đời đầy thử thách giăng mắc và cam go, xin Mẹ giúp chúng con luôn biết kêu cầu thánh danh Mẹ trong mọi trạng huống cuộc đời. Amen.
Linh mục Giuse Nguyễn Hưng Lợi DCCT