Chúng ta biết rằng trong những năm gần đây, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhắc nhở các vị mục tử trong Hội thánh hãy chú tâm đến việc trợ giúp cho các bạn trẻ biết biện phân ơn gọi, nghĩa là tìm ra được thánh ý của Thiên Chúa trên cuộc đời của mỗi người. Điều này vô cùng quan trọng, nhưng cũng chẳng đơn giản tí nào, nhất là đối với những người đã và đang làm công việc khó khăn này. Tuy nhiên, Lời Chúa hôm nay lại nhắc nhở chúng ta lưu tâm đến một địa hạt khác cũng rất là thiết cốt, đó là biện phân Thần Khí và Lề Luật, hay nói cách thông thường là biện phân đặc sủng với cơ chế. Đó chính là sứ điệp mà Thiên Chúa muốn gởi đến cho chính mỗi người chúng ta.
Thần Khí và Lề luật !
Nhìn lại lịch sử của Dân Chúa, trong thời Cựu Ước, chúng ta thấy Thiên Chúa vừa ban Lề Luật qua Môi-sê vừa dùng các ngôn sứ để hướng dẫn dân của Người. Lề Luật thì được khắc ghi trong sách luật còn các ngôn sứ thì lại đón nhận sứ điệp trực tiếp từ Thiên Chúa, rồi nói lại cho dân. Như vậy, một mặt, dân sống theo những chỉ dẫn của Lề Luật. Mặt khác, các ngôn sứ thì lại đón nhận Lời của Thiên Chúa để cảnh tỉnh, nhắc nhở dân, cũng như các nhà lãnh đạo tôn giáo hay những ông vua khi họ xa rời hay bỏ bê không tuân giữ Lề Luật của Thiên Chúa. Rồi đến thời Tân Ước, Đức Giê-su cũng bao lần khiển trách thói đạo đức giả, sống vụ luật của giới lãnh đạo Do Thái Giáo là các kinh sư, biệt phái, với những lời lẽ gay gắt, rất nặng nề và nghiêm túc. Thế nhưng hôm nay, Đức Giê-su lại nói đến thế giá của Lề Luật: “Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Môi-sê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn. Vì, Thầy bảo thật anh em, trước lúc trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật, cũng sẽ không qua đi, cho đến khi mọi sự được hoàn thành. ”( Mt 5,17-18). Còn thánh Phao lô thì nói : “Đấng ban cho chúng tôi khả năng phục vụ Giao Ước Mới, không phải Giao Ước căn cứ trên chữ viết, nhưng dựa vào Thần Khí. Vì chữ viết thì giết chết, còn Thần Khí mới ban sự sống. ”(2Cr 3, 6). Vậy chúng ta phải hiểu như thế nào về sứ điệp mà Lời Chúa muốn nói với chúng ta?
Bài đọc thêm: Biện phân thần khí sự thật !
Biện phân đặc sủng và cơ chế !
Quả thật, ngang qua những lời này, Thiên Chúa muốn nói với chúng ta những điều cần thiết sau đây. Thứ nhất, cả Lề Luật và Thần Khí đều là quà tặng mà Thiên Chúa sử dụng để hướng dẫn, dạy dỗ con người, để con người biết mà thực thi đường lối của Người. Chúng ta không được coi trọng cái này mà xem thường cái kia. Vì cả hai đều cần thiết cho việc hướng dẫn, giáo dục Dân Chúa. Thứ hai, có một trương lực rất dễ xảy ra giữa Thần Khí và Lề Luật, đặc sủng và cơ chế trong đời sống của Giáo hội mà chúng ta phải canh chừng, không được chủ quan khinh suất, vì quyền bính và ý chí hùng bá rất dễ xuất hiện để điều phối chúng ta. Nhìn vào lịch sử của Giáo hội cũng như đời sống cộng đoàn chúng ta thấy trương lực này đã khiến cho nhiều người đau khổ và Giáo hội hay cộng đoàn bị chia rẽ, phân ly. Thứ ba, cần phải biện phân cho rõ giữa cơ chế và đặc sủng, để Giáo hội cơ chế có thể nhìn thấy những đặc sủng của Thần Khí hoạt động bên trong, cũng như bên ngoài, mà đón nhận và làm cho đặc sủng được triển nở mà canh tân Giáo hội cơ chế cho phù hợp với hoàn cảnh hiện tại. Đồng thời, những người có đặc sủng của Thần Khí ban tặng thì luôn biết tôn trọng, vâng phục Giáo hội cơ chế, tránh những xung đột căng thẳng có thể xảy ra giữa Giáo hội cơ chế và đặc sủng của Thần khí.
Bài đọc thêm: Đức ái là đích điểm của Lề Luật !
Cầu nguyện với Thần Khí !
Lạy Chúa Thánh Thần, Chúa đã tỏ cho chúng con biết rõ kế hoạch cứu độ nhân loại của Thiên Chúa được thực hiện ngang qua Lề Luật được Thiên Chúa ban tặng và ngang qua Thần Khí của Thiên Chúa tuôn đổ xuống trên Giáo hội, để làm cho Lề Luật được uyển chuyển canh tân và thích ứng với những biến chuyển của xã hội cũng như Giáo hội. Hơn nữa, hôm nay, Chúa lại muốn chúng con biết biện phân giữa Giáo hội cơ chế và Giáo hội đặc sủng, để chúng con biết sử dụng cả hai cho phù hợp với thánh ý của Thiên Chúa. Chúng con xin chân thành cảm tạ tri ân Chúa Thánh Thần rất nhiều. Chúng con xin Chúa Thánh Thần tiếp tục ngự đến hoạt động trong Hội thánh và trong từng người chúng con, để giúp chúng con luôn biết đón nhận sự hướng dẫn của Thiên Chúa qua Giáo hội cơ cấu cũng như Giáo hội đặc sủng vậy. Amen.
Lm: Gioan Lưu ngọc Quỳnh, CSsR