Sứ điệp Mùa Chay năm nay có chủ đề là một câu trích từ Tin Mừng theo thánh Mathêu: “Vì sự ác lan tràn, nên lòng mến của nhiều người sẽ ra nguội lạnh” (Mt 24,12).
Chúa Giêsu nói điều này khi trả lời các câu hỏi của các môn đệ. Ngài cảnh báo rằng đứng trước những thử thách đau thương, các tiên tri giả sẽ dẫn dắt nhiều người lầm đường lạc lối; và lòng mến, là cốt lõi của Tin Mừng, sẽ trở nên giá băng trong tâm hồn của nhiều người.
Dưới đây là toàn văn Sứ điệp:
“Vì sự ác lan tràn, nên lòng mến của nhiều người sẽ ra nguội lạnh.” (Mt 24:12)
Anh chị em thân mến,
Một lần nữa Cuộc Vượt Qua của Thiên Chúa lại đến gần! Trong việc chuẩn bị của chúng ta cho mùa Phục Sinh, Thiên Chúa trong sự quan phòng của Ngài, trao ban cho chúng ta mỗi năm một mùa Chay như là “dấu chỉ bên ngoài cuộc hoán cải của chúng ta”. Mùa Chay mời gọi và cho phép chúng ta hết lòng trở về với Thiên Chúa và trong mọi khía cạnh của đời sống chúng ta.
Với Sứ điệp này, năm nay một lần nữa tôi muốn giúp toàn Giáo Hội trải nghiệm thời gian ân sủng với niềm vui và trong chân lý. Gợi ý của tôi sẽ xuất phát từ Lời của Chúa Giêsu trong Tin Mừng theo thánh Mátthêu: “Vì tội ác gia tăng, nên lòng yêu mến của nhiều người sẽ nguội đi.” (Mt24, 12)
Những lời này xuất hiện trong bài giảng của Đức Kitô về thời cánh chung. Chúng được giảng tại Giêrusalem, trên núi Cây Dầu nơi bắt đầu cuộc khổ nạn của Chúa chúng ta. Trong lúc trả lời câu hỏi của các môn đệ, Chúa Giêsu tiên báo về cuộc khổ nạn lớn lao và mô tả tình cảnh ấy trong cộng đoàn tín hữu mà họ có lẽ dễ tìm thấy: Giữa muôn vàn thử thách lớn lao, các ngôn sứ giả sẽ lèo lái dân vào con đường sai lạc và tình yêu vốn là điều cốt lõi của Tin mừng lại ngày càng trở nên lạnh nhạt trong lòng nhiều người.
Những ngôn sứ giả
Chúng ta hãy nghe đoạn Tin Mừng ấy và cố hiểu chiêu thức mà các ngôn sứ giả có thể bày ra.
Họ có thể xuất hiện như những “người quyến rũ xảo quyệt”, họ lợi dụng cảm xúc con người để bắt kẻ khác làm nô lệ và rồi họ dẫn người ta đến nơi họ muốn. Đã biết bao con cái của Thiên Chúa bị mê hoặc bởi những thú vui chóng qua, lầm tưởng đó là hạnh phúc đích thực! Có biết bao người nam nữ rơi vào ước vọng giàu sang khiến họ lệ thuộc vào lợi lộc và những thú vui tầm thường! Có biết bao người trong đời sống tin rằng mình có đủ mọi thứ, và cuối cùng họ lại bị bó chặt trong nỗi cô đơn! 
Ngôn sứ giả cũng có thể là những “kẻ bịp bợm”, họ đưa ra những giải pháp dễ dàng trước mắt để rồi đau khổ sớm minh chứng cho những điều ấy hoàn toàn là vô ích. Có biết bao người trẻ bị mê hoặc bởi thần dược của nghiện ngập, của những tương quan hời hợt, của những dễ dãi nhưng lợi ích lại không thực! Có bao người chìm đắm trong cuộc sống “ảo tưởng”, trong những tương quan dường như nhanh chóng và đơn giản, chỉ để chứng minh điều vô nghĩa! Những kẻ lừa đảo rao bán những thứ không có giá trị thực sự, họ cướp tất cả những gì quý giá nhất của con người là: phẩm giá, tự do và khả năng yêu thương. Họ nại vào sự kiêu căng, tin tưởng của ta ở vẻ bên ngoài, nhưng sau hết, họ chỉ khiến cho chúng ta nên khờ dại. Chúng ta cũng không nên ngạc nhiên. Để lòng con người ra hoang mang, Ma Quỷ là “kẻ nói dối và là cha của kẻ dối trá” (Ga 8, 44), đã luôn cho thấy điều ác là tốt lành, sự giả dối hệt như sự thật. Đó là lý do tại sao mỗi người chúng ta được mời gọi để nhìn vào lòng mình để xem chúng ta có đang là con mồi của những dối trá nơi những ngôn sứ giả như thế không. Chúng ta phải học nhìn thật kỹ vào chiều sâu và nhận ra những gì để lại dấu ấn tốt đẹp và lâu dài trong tâm hồn ta, bởi vì điều ấy đến từ Thiên Chúa và thực sự vì lợi ích của chúng ta.
Một tâm hồn băng giá
Trong mô tả của mình về Hỏa Ngục, Dante Alighieri phác họa Satan ngồi trên ngai tòa băng giá, trong sự cô lập lạnh lùng và khó ưa. Chúng ta hỏi mình kỹ xem điều ấy xảy ra như thế nào mà lòng bác ái lại có thể nên băng giá trong chúng ta. Những dấu hiệu nào cho thấy tình yêu của chúng ta đang bắt đầu lạnh giá?
Việc chối bỏ Thiên Chúa và bình an của Ngài sớm theo sau; chúng ta ưa thích nỗi sầu khổ của ta hơn là tìm kiếm sự thoải mái trong Lời Chúa và các bí tích. Tất cả những thứ ấy khiến chúng ta chống lại bất cứ ai đe dọa đến “những điều chắc chắn” của chúng ta: bào thai, người cao tuổi và ốm yếu, người di cư, người xa lạ giữa chúng ta, hoặc người hàng xóm không sống như mong đợi của chúng ta.
Chính thiên nhiên cũng trở nên một chứng tá thầm lặng cho sự nguội lạnh lòng bác ái này. Trái đất bị đầu độc bởi rác thải, nó bị vứt bỏ vì sự bất cẩn hoặc vì lợi ích cá nhân. Các vùng biển đang bị ô nhiễm, biển cũng nhận chìm vô số các nạn nhân bị đắm tàu do nạn di cư cưỡng bách. Những thiên đường theo kế hoạch của Thiên Chúa, được tạo ra để tán dương ngợi khen Ngài, lại bị gào thét bởi các động cơ đang đổ xuống như mưa những công cụ của chết chóc.
Tình yêu cũng có thể trở nên nguội lạnh trong cộng đoàn của chúng ta. Trong Tông Huấn Niềm Vui Tin Mừng, tôi đã tìm cách mô tả những dấu hiệu rõ nhất về những dấu hiện thiếu vắng tình yêu này: ích kỷ và tinh thần lười biếng, bi quan vô ích, cám dỗ chỉ quan tâm đến mình, chiến tranh liên lỉ giữa chúng ta và tinh thần thế gian khiến chúng ta chỉ quan tâm đến vẻ bề ngoài, và do đó giảm đi lòng nhiệt thành truyền giáo của chúng ta
Chúng ta nên làm gì?
Có lẽ chúng ta thấy trong nội tâm của chúng ta những dấu chỉ mà tôi vừa mô tả. Nhưng Giáo Hội là Mẹ và là Thầy luôn với phương thuốc đắng của sự thật, cung cấp cho chúng ta trong Mùa Chay này phương dược chữa lành bằng lời cầu nguyện, bố thí và ăn chay.
Bằng cách dành nhiều thời gian hơn để cầu nguyện, chúng ta cho phép tâm hồn mình nhận ra những lời dối trá bí ẩn và những hình thức tự lừa dối chính mình, và sau đó tìm lại được niềm an ủi của Thiên Chúa ban tặng. Ngài là Cha chúng ta hằng muốn chúng ta sống tốt đẹp.
Bố thí giải thoát chúng ta khỏi tham lam và giúp chúng ta nhìn nhận người hàng xóm là anh chị em của chúng ta. Những gì tôi sở hữu không bao giờ là của riêng tôi. Tôi rất mong muốn bố thí trở nên phong cách sống đích thực cho mỗi người chúng ta! Tôi mong chúng ta, những Kitô hữu, theo mẫu gương của các Tông Đồ và thấy việc chia sẻ của cải của chúng ta là một bằng chứng hữu hình về sự hiệp thông, nghĩa là chúng ta ở trong Giáo Hội! Vì lý do này, tôi nhắc lại lời mời gọi của Thánh Phaolô gửi cho tín hữu Côrintô để lạc quyên cho cộng đoàn Giêrusalem từ những lợi tức mà chính họ nhận được (xem 2Cr 8, 10). Điều này càng thích hợp trong Mùa Chay khi nhiều nhóm lạc quyên để trợ giúp các Giáo Hội và giúp những người có nhu cầu. Tuy vậy tôi cũng hy vọng rằng, ngay cả nơi những cuộc gặp gỡ hàng ngày của chúng ta với những người cầu xin sự trợ giúp của ta, chúng ta nên thấy những nhu cầu như thế xuất phát từ chính Thiên Chúa. Khi bố thí, chúng ta chia sẻ sự chăm sóc quan phòng của Chúa dành cho mỗi người con của Ngài. Nếu qua tôi mà Thiên Chúa hôm nay giúp ai đó, thì mai này chắc hẳn Ngài sẽ cung ứng những nhu cầu của tôi? Bởi chẳng có ai quảng đại hơn Thiên Chúa.
Ăn chay khiến xu hướng bạo lực của chúng ta yếu dần; nó giải phóng chúng ta và đó là cơ hội quan trọng để chúng ta thăng tiến. Một mặt ăn chay cho phép chúng ta trải nghiệm những gì mà người nghèo đói phải chịu đựng. Mặt khác nó thể hiện chính sự đói khát thiêng liêng của chúng ta, vì cuộc sống trong Thiên Chúa. Ăn chay thức tỉnh chúng ta. Nó làm cho chúng ta chú tâm hơn đến Thiên Chúa và người lân cận. Ăn chay làm sống lại khao khát của chúng ta để vâng lời Thiên Chúa, duy chỉ có Ngài mới có khả năng thỏa mãn cơn đói của chúng ta.
Tôi cũng muốn lời mời của tôi vượt ra ngoài ranh giới của Giáo Hội Công giáo, và đến được với tất cả các bạn, những người nam nữ có thiện chí, những người mở lòng lắng nghe tiếng Chúa. Có lẽ giống như chính chúng tôi, các bạn đang hoang mang trước cái ác đang lây lan trên thế giới, bạn quan tâm đến sự băng giá vốn làm tê liệt những tâm hồn và hành động, và bạn cảm thấy mình yếu đuối trong cảm thức của chúng ta thuộc về thành viên của một gia đình nhân loại. Vậy xin bạn hãy hiệp thông cùng chúng tôi dâng lời cầu khẩn trước Thiên Chúa, trong việc ăn chay và trao ban bất cứ những gì bạn có thể cho anh chị em của chúng ta đang có nhu cầu!
Ngọn lửa Phục Sinh
Trên hết, tôi thôi thúc các thành phần của Giáo Hội hãy đón lấy hành trình Mùa Chay với lòng nhiệt tình hăng hái, duy trì việc bố thí, ăn chay và cầu nguyện. Nếu lúc nào đó ngọn lửa bác ái dường như lụi tàn trong tâm hồn ta, hãy biết rằng điều ấy không bao giờ xảy ra trong thánh tâm Thiên Chúa! Ngài liên lỉ trao cho chúng ta cơ hội để bắt đầu làm mới lại tình yêu.
Một trong những thời khắc của ân sủng như thế sẽ đến một lần nữa trong năm nay, sáng kiến “24 Giờ cho Chúa”, theo đó, mời gọi toàn thể cộng đoàn Giáo Hội hãy cử hành bí tích Hòa Giải trong bối cảnh tôn thờ Thánh Thể. Trong năm 2018 này, được gợi hứng từ lời của Thánh Vịnh 130 câu 4, “Nơi Chúa có ơn tha thứ”, sự kiện này sẽ diễn ra từ Thứ Sáu, 9 Tháng 3 đến Thứ Bảy, 10 Tháng 3. Trong mỗi giáo phận, ít nhất có một nhà thờ mở cửa liên tục trong hai mươi bốn giờ nhằm tạo cơ hội cho cả việc chầu Thánh Thể lẫn bí tích Hoà Giải.
Trong Đêm Vọng Phục Sinh, chúng ta sẽ tưởng niệm một lần nữa nghi thức rước ánh sáng của ngọn nến Phục Sinh. Được thắp lên từ “ngọn lửa mới”, ánh sáng này sẽ dần vượt qua bóng tối và thắp sáng cộng đoàn phụng vụ. “Nguyện xin ánh sáng Đức Kitô vinh hiển chiếu giãi ánh sáng của Người để phá tan bóng tối đang bao phủ lòng trí chúng ta”, và có thể cho chúng ta sống lại kinh nghiệm của các môn đệ trên đường Emmau. Bằng cách lắng nghe Lời Chúa và nhận lãnh của ăn từ bàn tiệc Thánh Thể, xin cho tâm hồn chúng ta ngày càng hăng hái trong đức tin, đức cậy và đức mến. Với tình yêu và lời hứa cầu nguyện của tôi dành cho tất cả anh chị em, tôi chúc lành cho anh chị em. Xin đừng quên cầu nguyện cho tôi.
Từ Vatican, ngày 1 tháng 11 năm 2017 – Lễ Các Thánh Nam Nữ – Đức Giáo Hoàng Phanxicô
Chuyển ngữ: Giuse Phạm Đình Ngọc SJ
Nguồn: zenit.org